Ο ρόλος των γονέων και η σχέση τους με τα παιδιά
Έγινε ενημέρωση: 5 Φεβ
Οι περισσότεροι γονείς θεωρούν ότι ένα από τα σημαντικότερα καθήκοντα τους είναι να βοηθήσουν τα παιδιά τους στο σχεδιασμό και την υλοποίηση της σταδιοδρομίας τους. Οι γονείς δεν επηρεάζουν μόνο τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές φιλοδοξίες των παιδιών τους αλλά φαίνεται να παίζουν και ένα σημαντικό ρόλο στον επαγγελματικό τους σχεδιασμό και στη λήψη απόφασης. Επιπλέον, οι μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θεωρούν τους γονείς τους πολύ σημαντικούς παράγοντες για τη διαμόρφωση του επαγγελματικού τους σχεδιασμού.
Οι γονείς έχουν άμεσο έλεγχο πάνω στο περιβάλλον, στο οποίο ανατρέφονται τα παιδιά τους, επομένως μπορούν να τα εκθέτουν σε εμπειρίες που είναι σχεδιασμένες να βοηθήσουν τη διαδικασία της επαγγελματικής τους ανάπτυξης.
Μολονότι οι γονείς θεωρούν σημαντικό αυτό το έργο, εντούτοις δεν νιώθουν πάντα βέβαιοι ότι έχουν τις γνώσεις και την ικανότητα να βοηθήσουν τα παιδιά τους να πάρουν επαγγελματικές αποφάσεις. Η πολυπλοκότητα και οι διαρκείς μεταβολές της σύγχρονης δομής της απασχόλησης δυσκολεύουν τους περισσότερους γονείς να είναι οι κύριοι επαγγελματικοί καθοδηγητές των παιδιών τους. Άλλοι πάλι θεωρούν ότι η γνώση τους για τις επαγγελματικές ευκαιρίες είναι πεπαλαιωμένη.
Διάφορες τέτοιες στάσεις και σκέψεις προκαλούν μια αβεβαιότητα στους γονείς για το αν πρέπει να σταθούν αμέτοχοι στις αποφάσεις των παιδιών τους ή πρέπει να ασκήσουν πίεση στα παιδιά για συγκεκριμένες αποφάσεις. Αυτές οι καταστάσεις χειροτερεύουν όταν υπάρχουν οικονομικές ανακατατάξεις και αλλαγές στη δομή της απασχόλησης, όπως συμβαίνει σήμερα.
Ένα άλλο θέμα που επηρεάζει το ρόλο που παίζουν οι γονείς στην επαγγελματική ανάπτυξη των παιδιών τους σχετίζεται με τη μορφή της σύγχρονης οικογένειας. Οι περισσότεροι γονείς, για παράδειγμα, οι οποίοι είναι «αρχηγοί» μονογονεϊκών οικογενειών αισθάνονται ανίκανοι να παράσχουν επαγγελματικό προσανατολισμό ή άλλη παρόμοια μορφή βοήθειας στα παιδιά τους, μερικοί μαλιστα λόγω οικονομικού και προσωπικού άγχους δεν διαθέτουν τη ψυχική ενέργεια να το κάνουν. Επίσης, πολλοί γονείς δεν ξέρουν με ποιο τρόπο μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά στην ανάπτυξη του παιδιού τους και συχνά χρειάζονται επιβεβαίωση από τους συμβούλους ότι μπορούν να συμβάλουν στο έργο αυτό. Ακόμη, χρειάζονται συμβουλές και υποστήριξη για τη μορφή που πρέπει να έχει η συμβολή τους.
Οι επίδραση των γονέων στις επαγγελματικές αξίες, φιλοδοξίες και επιδόσεις των παιδιών τους μπορεί να είναι και έμμεσες. Για παράδειγμα, γονείς που δεν έχουν αρκετή εκπαίδευση ή οικονομική ασφάλεια δεν είναι πολύ πιθανό να παρέχουν στα παιδιά τους πληροφορίες για τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες μετά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ή βοήθεια για τις μελλοντικές τους επιλογές. Πολλά από τα παιδιά αυτά φαίνεται να επιλέγουν τις ευκολότερες εκπαιδευτικές διεξόδους και να κάνουν ανώριμες εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές ή να εγκαταλείπουν το σχολείο.
Οι φιλοδοξίες των γονέων για τα παιδιά τους μπορεί να επηρεάσουν το πώς ένα νέος άνθρωπος βλέπει τον κόσμο και ειδικότερα τα επαγγέλματα. Οι πιέσεις των γονέων που σπρώχνουν ένα παιδί περιορισμένης ικανότητας προς ακαδημαϊκές περιοχές υψηλών απαιτήσεων είναι το ίδιο βλαβερές όπως εκείνες που ενθαρρύνουν παιδιά με καλή σχολική επίδοση να εγκαταλείψουν το σχολείο και να μπουν στην αγορά εργασίας το συντομότερο. Παρομοίως, η στάση των γονέων προς διάφορους επαγγελματικούς τομείς μπορεί να επηρεάσει τις απόψεις των παιδιών για τους τομείς αυτούς. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση των στερεοτυπικών αντιλήψεων ότι συγκεκριμένα επαγγέλματα είναι «ανδρικά» ή «γυναικεία».
Δέσπω Κυρμίτση, BSc, MA
Σύμβουλος Σταδιοδρομίας και Επαγγελματικού Προσανατολισμού
